Tỉnh ủy Lào Cai lãnh đạo thực hiện tốt Chỉ thị số 19-CT/TW ngày 05/11/2012 của Ban Bí thư về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dạy nghề cho lao động nông thôn” trên địa bàn tỉnh Lào Cai.
Xác định công tác dạy nghề cho lao động nông thôn là nhiệm vụ chính trị quan trọng, là một trong những giải pháp xóa đói, giảm nghèo bền vững góp phần phát triển nông nghiệp xanh, xây dựng nông thôn mới. Ngay sau khi Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị 19-CT/TW, Tỉnh ủy Lào Cai đã chỉ đạo tổ chức học tập, nghiên cứu, quán triệt, tuyên truyền, triển khai thực hiện đến toàn bộ đội ngũ cán bộ, đảng viên và Nhân dân trên địa bàn tỉnh. Sau 10 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 19, công tác dạy nghề cho lao động nông thôn đã đạt được nhiều kết quả thiết thực, góp phần đảm bảo an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững trên địa bàn tỉnh.
Đổi mới hoạt động dạy nghề cho lao động
nông thôn đáp ứng nhu cầu phát triển tiếp tục được quan tâm, nâng cao hiệu quả. Hằng năm các huyện, thị xã, thành phố tổ chức điều
tra, khảo sát và dự báo nhu cầu học nghề của lao động nông thôn, đặc biệt là
đối với người dân tộc thiểu số; nhu cầu sử dụng lao động của các doanh nghiệp
và các cơ sở sản xuất, kinh doanh,... Công tác điều tra xây dựng kế hoạch được
thực hiện từ các thôn, bản. Việc khảo sát nhu cầu học nghề giúp cho việc mở các
lớp dạy nghề sát với yêu cầu thực tế của từng địa phương. Phương pháp, hình thức dạy
nghề được đổi mới theo hướng lấy người học là trung tâm; tích hợp kiến thức, kỹ năng, tác
phong làm việc chuyên nghiệp hình thành năng lực nghề nghiệp cho người học;
phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của
người học. Chú trọng đánh giá kỹ năng nghề đảm bảo học sinh, sinh viên sau khi
hoàn thành chương trình đào tạo có khả năng thực hành nghề nghiệp đáp ứng được
yêu cầu của đơn vị tuyển dụng và thị trường lao động. Đổi mới căn bản hình thức
và phương pháp thi, kiểm tra chất lượng giáo dục nghề nghiệp. Nhiều hình thức
dạy nghề được thực hiện như dạy tập trung, dạy tại cơ sở sản xuất kinh doanh,
liên kết giảng dạy,...
Công tác dạy nghề đối với các xã xây dựng nông thôn
mới; hoạt động dạy nghề của trung tâm học tập cộng đồng được triển khai hiệu
quả, bám sát yêu cầu thực tiễn. Tỉnh
đã chỉ đạo gắn việc dạy nghề cho lao động nông thôn với thực hiện Chương trình
mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, Chương trình giảm nghèo bền vững. Tập trung mở các
lớp đào tạo nghề cho người lao động tại 143 xã xây dựng nông thôn mới (nay là
127 xã) và các xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 40%. Đến hết năm 2020, tỷ lệ lao động
qua đào tạo toàn tỉnh đạt trên 64%, trong đó tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề
đạt 56,89%. Mô hình mở lớp đào tạo đa dạng từ đào tạo tập trung tại
các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đến tổ chức đào tạo ngay tại địa phương (nhà văn
hóa - trung tâm học tập cộng đồng) đã tạo điều kiện thuận lợi cho người lao
động tham gia học nghề; gắn đào tạo với thực tiễn sản xuất; gắn lý thuyết với
thực hành. Đặc biệt là cơ bản các lớp dạy nghề cho lao động nông thôn theo
Quyết định 1956/QĐ-TTg được tổ chức tại nhà văn hóa, trung tâm học tập cộng
đồng của các xã.
Đẩy mạnh thực hiện xã hội hóa công tác dạy nghề cho
lao động nông thôn. Ngoài nguồn hỗ trợ từ
ngân sách Nhà nước, việc xã hội hóa công tác dạy nghề được đẩy mạnh; thực hiện liên doanh, liên kết các trình
độ đào tạo; thực hiện phân luồng, khuyến khích học sinh tốt nghiệp THCS và THPT
vào học nghề. Thông qua xã hội hóa đã huy động được nhiều nguồn lực chăm lo sự
nghiệp dạy nghề, đặc biệt là quan tâm các đối tượng chính sách, người nghèo,…
Công tác tuyên truyền, tư vấn học nghề được đẩy mạnh, giúp người dân thay đổi
tư duy nhận thức về công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm, tăng thu nhập
góp phần xóa đói, giảm nghèo bền vững. Nhiều gia đình đã đầu tư kinh phí tham gia
học tập ngắn hạn tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp như học nghề: lái xe ô tô,
công nghệ ô tô, các nghề dịch vụ làm đẹp, hướng dẫn du lịch, gò hàn, nhôm
kính,... Các cơ sở giáo dục nghề nghiệp tư thục, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất
kinh doanh đã hỗ trợ đối với người học thông qua nhiều hình thức như: hỗ trợ
một phần kinh phí đào tạo; địa điểm, trang thiết bị thực hành; chỗ ăn, nghỉ cho
người học trong quá trình thực hành, thực tập tại cơ sở,...
Với sự triển khai quyết liệt,
đồng bộ, trong giai đoạn từ năm 2012 đến hết năm 2020 đã có 11.429 lao động
nông thôn/tổng số 137.108 người đã được học nghề (chiếm 74,7%). Trong đó: đào
tạo từ 6 tháng đến cao đẳng là 18.672 người; đào tạo từ 6 tháng trở xuống là:
81.842 người. Số lao động nông thôn được hỗ trợ kinh phí khi tham gia học nghề
tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh là 39.156 người. Riêng năm
2021 đào tạo, bồi dưỡng nghề cho 10.500 người/KH 10.500 người, đạt 100% KH năm
2021 (đạt 60,87% CK năm 2020). Có 8.460 lao động nông thôn tham gia học nghề
(đào tạo từ 6 tháng đến cao đẳng là 2.586 người; đào tạo từ 6 tháng trở xuống
là: 5.874 người), tỉ lệ người dân tộc thiểu số học nghề đạt 63,9%. Góp phần
nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo chung từ 65% (Năm 2020) lên 65,8% (Năm 2021),
tăng 0,8%.
Trong thời giai đoạn tới, xác định công tác dạy
nghề cho lao động nông thôn tiếp tục là nhiệm vụ quan trọng, góp phần bảo đảm
an sinh xã hội; tạo việc làm tăng thu nhập, giảm nghèo cho nhân dân; Tỉnh Lào
Cai cần tiếp tục tập trung triển khai một số nhiệm vụ, giải pháp:
Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy, chính
quyền đối với công tác dạy nghề cho lao động nông thôn. Nâng cao trách nhiệm của
cấp ủy, chính quyền, các cơ quan, đơn vị trong việc tuyên truyền thực hiện chủ
trương của Đảng và Nhà nước về công tác dạy nghề gắn với giải quyết việc làm
cho lao động ngông thôn, phát triển kinh tế xanh, bền vững góp phần đảm bảo an
ninh lương thực trên địa bàn tỉnh.
Tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi, thực hiện chính sách
hỗ trợ lao động nông thôn tham gia học nghề. Trong đó đặc biệt ưu tiên đối với
đồng bào dân tộc thiểu số, người dân các xã xây dựng nông thôn mới, xã phát triển
du lịch, làng nghề,… Phối hợp tạo việc làm, chuyển đổi nghề nghiệp, nâng cao
năng suất lao động và ổn định thu nhập cho người dân.
Đổi mới công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức đối với
lao động nông thôn. Tuyên truyền những kết quả nổi bật về dạy nghề cho lao động
nông thôn; xóa đói, giảm nghèo; xây dựng nông thôn mới; những mô hình sản xuất
tiên tiến, tiêu biểu trên địa bàn tỉnh trong thời gian vừa qua. Tuyên truyền thực
hiện hiệu quả các nghị quyết, đề án của Tỉnh ủy, địa phương về phát triển kinh
tế, xã hội giai đoạn 2020-2025. Đổi mới nội dung, hình thức, tuyên truyền trên
nhiều phương tiện thông tin như báo, đài, mạng xã hội,...
Đổi mới, nâng cao chất lượng các cơ sở giáo
dục nghề nghiệp. Các cơ sở giáo dục nghề nghiệp cần: tuyển dụng, bồi dưỡng đội ngũ
giáo viên dạy nghề đảm bảo đủ về số lượng, nâng cao chất lượng và kỹ năng dạy
nghề; nghiên cứu mời đội ngũ cán bộ, công chức, nghệ nhân, những gương sản xuất
giỏi tham gia dạy nghề; khuyến khích liên kết với cơ sở giáo dục nghề nghiệp,
doanh nghiệp tham gia đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Phối hợp xây dựng
bản đồ quy hoạch ngành nghề trên địa bàn tỉnh. Trong đó chú trọng dạy nghề
trong lĩnh vực nông nghiệp, phi nông nghiệp gắn với phát triển tiềm năng, thế
mạnh của địa phương và xuất khẩu lao động,…Sử dụng hiệu quả đội ngũ nhà giáo,
cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, thực hành đã được trang bị. Tham mưu
đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học thực hành theo hướng hiện đại.
Tích cực xã hội hóa công tác dạy nghề tạo sự đồng thuận, ủng hộ của người dân,
doanh nghiệp.
Nâng cao chất lượng
hoạt động dự báo ngắn hạn, trung hạn và dài hạn về nhu cầu nguồn nhân lực, nhu
cầu làm việc và nhu cầu đào tạo theo lĩnh vực, ngành nghề, cấp trình độ đào
tạo; hình thành cơ sở dữ liệu về cung cầu thị trường lao động. Tiếp tục hoàn
thiện cơ chế, chính sách, khuyến khích doanh nghiệp tham gia hoạt động giáo dục
nghề nghiệp. Phát huy vai trò của các đơn vị sử dụng lao động, người sử dụng
lao động, hiệp hội nghề nghiệp trong đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục nghề
nghiệp. Hình thành mối quan hệ chặt chẽ giữa cơ sở giáo dục nghề nghiệp và các trung tâm dịch vụ việc
làm, sàn giao dịch việc làm, hội chợ việc làm nhằm hỗ trợ người học tìm việc
làm sau tốt nghiệp. Chuyển đào tạo giáo dục nghề nghiệp từ đào tạo theo năng
lực sẵn có của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp sang đào tạo theo nhu cầu của thị
trường lao động và xã hội; gắn đào tạo giáo dục nghề nghiệp với kế hoạch phát
triển kinh tế - xã hội của tỉnh, của từng lĩnh vực, của từng địa phương, của
các doanh nghiệp và với nhu cầu việc làm của người lao động.