Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam (CSVN) quy định 5 nhiệm vụ cơ bản của tổ chức cơ sở đảng, từ  những nhiệm vụ chung và căn cứ vào đặc điểm của từng loại hình TCCSĐ, Trung ương đã có những quy định riêng về chức năng, nhiệm vụ cụ thể của từng loại hình TCCSĐ như: ở xã, phường, thị trấn, cơ quan, đơn vị sự nghiệp, hợp tác xã, doanh nghiệp, Công an, Quân đội và các đơn vị cơ sở khác,… mỗi loại hình tổ chức cơ sở đảng đều đã có quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm,… rất cụ thể. Song, trong những năm qua và tiếp đến là những năm tới đây chúng ta tiếp tục tiến hành sắp xếp lại tổ chức bộ máy của Đảng và hệ thống chính trị; đồng thời thực tiễn cũng đang hình thành các đơn vị cơ sở mới, nhất là lĩnh vực sản xuất kinh doanh. Do vậy, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng xác định: “Rà soát, sửa đổi, bổ sung chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm, mối quan hệ công tác của các loại hình tổ chức cơ sở đảng phù hợp với tiến trình đổi mới, sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy của Đảng và hệ thống chính trị”[1].

Sinh hoạt chi bộ luôn là nội dung được đặc biệt quan tâm trong công tác xây dựng Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng. Đảng ta đã ban hành một số văn bản về nội dung này như: Ngày 02/3/2011 Ban Tổ chức Trung ương đã ban hành Hướng dẫn số 09-HD/BTCTW về nội dung sinh hoạt chi bộ. Đến ngày 22/9/2017, Ban Bí thư đã ban hành Kết luận số 18-KL/TW về “Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị số 10-CT/TW của Ban Bí thư khóa X “Về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trong tình hình mới”. Ngày 6/7/2018, Ban Tổ chức Trung ương đã ban hành Hướng dẫn số 12-HD/BTCTW về “Một số vấn đề về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ”, thay thế cho Hướng dẫn 09. Hướng dẫn số 12 đã nêu cụ thể, chi tiết về công tác chuẩn bị và các bước sinh hoạt chi bộ, nội dung sinh hoạt chi bộ, khung tiêu chí đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ…Song trước yêu cầu, nhiệm vụ mới, đòi hỏi phải tiếp tục nâng cao chất lượng hoạt động và sinh hoạt của chi bộ. Nghị quyết Đại hội XIII tiếp tục xác định: “đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, sinh hoạt chi bộ”[2].

Công tác giáo dục, quản lý, rèn luyện, kiểm tra, giám sát đảng viên tiếp tục phải được thực hiện nghiêm túc, góp phần tích cực hơn nữa trong phòng, chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa trong nội bộ”. Nghị quyết Đại hội XIII xác định: “Nâng cao vai trò, trách nhiệm của tổ chức cơ sở đảng trong việc giáo dục, quản lý, rèn luyện, kiểm tra, giám sát đảng viên”[3].

Công tác phát triển đảng viên và đánh giá, xếp loại đảng viên là nội dung rất quan trọng đối với tổ chức cơ sở đảng. Nếu đánh giá khách quan, trung thực sẽ góp phần nâng cao chất lượng đảng viên, còn nếu đánh giá thiếu khách quan, trung thực, “dĩ hòa vi quý” thì sẽ làm cho tình trạng “Đảng đông nhưng không mạnh” tiếp tục kéo dài ở một số đơn vị, tổ chức cơ sở đảng. Vì vậy, Nghị quyết xác định: “Đổi mới công tác đánh giá, xếp loại đảng viên bảo đảm thực chất”,… “Coi trọng công tác phát triển đảng viên, bảo đảm số lượng, chất lượng”[4],… “Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện đảng viên. Sàng lọc, kiên quyết đưa những người không đủ tư cách ra khỏi Đảng”[5].

Tiếp tục thực hiện tinh gọn đội ngũ cán bộ, sắp xếp lại bộ máy Đảng và hệ thống chính trị cho phù hợp, theo đó Đảng thống nhất chủ trương đồng thời đảm nhận một số chức danh cán bộ chủ chốt từ cấp tỉnh đến cơ sở. Nghị quyết xác định: “Thực hiện chủ trương bí thư cấp ủy đồng thời là thủ trưởng cơ quan, đơn vị, cơ bản thực hiện bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch HĐND các cấp, bí thư cấp ủy là chủ tịch UBND, bí thư chi bộ đồng thời là trưởng thôn, tổ trưởng dân phố hoặc trưởng ban công tác mặt trận ở những nơi có điều kiện”[6]. Những nội dung này đã được thí điểm ở một số nơi, trên cơ sở tổng kết thực tiễn Đại hội XIII của Đảng đã thống nhất đưa vào Nghị quyết. Đây là nội dung cần được nhận thức đầy đủ để bố trí, sắp xếp cán bộ cho phù hợp trong thời gian tới.

Những điểm mới liên quan đến tổ chức cơ sở đảng nêu trên là những nội dung cán bộ, đảng viên và cấp ủy các cấp cần nhận thức đầy đủ, vận dụng sáng tạo, linh hoạt trong quá trình tổ chức thực hiện./.

[1] Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, tập1 HN 2021,  tr.186

[2] Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia sự thật,  tập1, HN 2021, tr.186

[3] Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, tập1, HN 2021, tr.186

[4] Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb CTQG sự thật, tập1, HN 2021, tr.186

[5] Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb CTQG sự thật, tập1, HN 2021, tr.187

[6] Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb CTQG sự thật, tập1, HN 2021, tr.186