Sau 05 năm, triển khai thực hiện Chỉ thị số 33 - CT/TU của Tỉnh ủy, gắn với Nghị quyết số 04-NQ/HU của Ban Thường vụ Huyện ủy, nhận thức và trách nhiệm của các cấp ủy, chính quyền từ huyện đến các xã, thị trấn trong việc lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình đã được nâng lên rõ rệt. Các cấp ủy, chính quyền đã quyết liệt hơn trong triển khai thực hiện, khắc phục tình trạng né tránh, bao che trong triển khai thực hiện. Cán bộ, đảng viên và Nhân dân ngày càng nhận thức được hậu quả và hệ lụy do tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống gây ra; ý thức chấp hành pháp luật, chuyển đổi hành vi trong hôn nhân của đồng bào dân tộc thiểu số đã từng bước được nâng lên. Trong quá trình triển khai thực hiện đã xuất hiện một số chi bộ, thôn, cá nhân tiểu biểu trong công tác tuyên truyền, ngăn chặn, giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; nhiều cán bộ đảng viên vi phạm đã bị xử lý kỷ luật theo quy định.

          Công tác phòng, chống tảo hôn và hôn nhận cận huyết thống trên địa bàn huyện đã được cả hệ thống chính trị vào cuộc. Các cấp ủy, chính quyền từ huyện đến các xã, thị trấn đã tập trung tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức của người dân về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; xử lý các trường hợp vi phạm tảo hôn và kết hôn cận huyết thống trên địa bàn quản lý. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tổ chức nhiều hội nghị, nhiều cuộc thi, diễn đàn về phòng, chống tảo hôn và kết hôn cận huyết thống; xây dựng nhiều mô hình điển hình về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trên địa bàn huyện.

Trường THCS xã Hoàng Thu Phố, Trung tâm Y tế Bắc Hà phối hợp với Trạm y tế xã, nhà trường tổ chức thực hiện buổi truyền thôngphòng chống tảo hôn lồng ghép phổ biến kiến thức bình đẳng giới và phòng chống bạo lực trên cơ sở giới năm 2022

          Nhờ đó, tình trạng tảo hôn đã giảm rõ rệt, năm 2018 là 82 trường hợp tảo hôn; năm 2019 là 66 trường hợp tảo hôn, giảm 16 trường hợp so với năm 2018; năm 2020 là 75 trường hợp tảo hôn, tăng 9 trường hợp so với năm 2019; năm 2021 là 43 trường hợp tảo hôn, giảm 32 trường hợp so với năm 2020; so với mục tiêu của Chỉ thị, tỷ lệ tảo hôn của huyện đã giảm 84,04% đạt mục tiêu đề ra; từ năm 2019 đến hết tháng 08/2022, trên địa bàn huyện không phát sinh hôn nhân cận huyết thống. Qua đó góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội và trật tự an ninh trên địa bàn huyện.

          Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện vận còn một số tồn tại, hạn chế: Một số cấp ủy, chính quyền, cơ quan, đơn vị chưa quyết liệt trong việc triển khai thực hiện Chỉ thị, thực hiện chưa nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của huyện về ngăn chặn và giảm thiểu tình trạng tảo hôn trên địa bàn huyện. Công tác phối hợp tổ chức triển khai giữa Mặt trận Tổ quốc, các ban, ngành chưa chặt chẽ, chưa chủ động trong công tác tuyên truyền khi các hộ gia đình có dấu hiệu vi phạm, chủ yếu phối hợp tuyên truyền, vận động thuyết phục sau khi đã có trường hợp vi phạm dẫn đến hiệu quả thấp (chưa triển khai các giải pháp thực hiện các thông báo kết luận của Thường trực Huyện ủy, HĐND, UBND huyện về xử lý các trường hợp vi phạm). Công tác tuyên truyền pháp luật về hôn nhân và gia đình còn hạn chế, chưa thường xuyên; việc xử lý, xử phạt vi phạm trong việc cưới nhất là tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng của huyện với chính quyền các xã, các hình thức xử lý chưa quyết liệt mới chỉ dừng lại ở xử phạt hành chính với các hộ gia đình hoặc cảnh cáo, khiển trách đối với cán bộ, đảng viên do vậy chưa đủ sức răn đe (trong 283 trường hợp tảo hôn thì chỉ có 174 trường hợp bị xử lý vi phạm hành chính). Công tác phối hợp quản lý, tuyên truyền giữa các nhà trường và phụ huynh học sinh còn hạn chế (đa số các trường hợp tảo hôn là học sinh THCS và THPT).

          Để khắc phục những tồn tại, hạn chế bảo đảm thực hiện tốt, có hiệu quả công tác phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số tại huyện Bắc Hà, thời gian tới tập trung triển khai thực một số nhiệm vụ sau:

          Tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện Chỉ thị 33-CT/TU gắn Nghị quyết 04-NQ/HU của Huyện ủy, Quyết định số 498/QĐ-TTg, ngày 14/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc tộc thiểu số giai đoạn 2015-2025”; phát huy tốt vai trò của trưởng họ, người có uy tín tại cộng đồng tham gia vào công tác tuyên truyền, đồng thời tiếp tục xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên vi phạm tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; xử lý quyết liệt các trường hợp cố tình vi phạm Luật hôn nhân và gia đình; đưa nội dung thực hiện Chỉ thị 33-CT/TU, Nghị quyết 04-NQ/HU của Huyện ủy làm căn cứ bình chọn gia đình, thôn, tổ dân phố văn hóa và phân xếp loại tổ chức cơ sở đảng hằng năm, đồng thời khen thưởng, động viên kịp thời các hộ gia đình chấp hành tốt.

          Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động, phổ biến giáo dục pháp luật nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật về hôn nhân và gia đình của đồng bào các dân tộc thiểu số đang sinh sống trên địa bàn huyện.

          Tiếp tục đưa nội dung giáo dục giới tính; các quy định pháp luật về hôn nhân và gia đình và những hệ lụy của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống vào trong chương trình giáo dục ở các cấp trường phổ thông trung học và phổ thông dân tộc nội trú, trung học cơ sở; làm tốt công tác quản lý bán trú, quản lý học sinh tại các trường trung học cơ sở và trung học phổ thông.

         Thường xuyên tập huấn về kiến thức, kỹ năng truyền thông tư vấn cho đội ngũ cộng tác viên dân số, y tế thôn bản, các tuyên truyền viên tại các xã, thị trấn, Đoàn thanh niên các trường trung học cơ sở và trung học phổ thông.

         Tiếp tục thực hiện có hiệu quả các cơ chế, chính sách, chương trình, dự án hiện hành, đặc biệt là 03 Chương trình mục tiêu quốc gia (Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững; Chương trình mục tiêu quốc gia mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới và Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi), 16 nội dung hướng về cơ sở của Ban Chấp hành đảng bộ huyện (Chương trình số 60-CTr/HU, ngày 28/10/2021 của Ban Chấp hành đảng bộ huyện Bắc Hà về thực hiện các nội dung hướng về cơ sở giai đoạn 2021-2025), góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào các dân tộc trên địa bàn huyện.

          Xử lý hành chính triệt để đối với các trường hợp tảo hôn và kết hôn cận huyết thống; nghiên cứu vận dụng các quy định hiện hành để xử lý điểm một số trường hợp tảo hôn để nâng cao hiệu quả răn đe.

        Tiếp tục làm tốt công tác quản lý tạm trú, tạm vắng; tăng cường kiểm tra nhân khẩu, hộ khẩu, thực hiện chuyển khẩu, nhập khẩu theo đúng quy định của pháp luật tại các xã, thị trấn.