Năm 2004, tỉnh Lào Cai còn 23 doành nghiệp nhà nước; giai đoạn 2004-2020, tỉnh thực hiện nghiêm túc có hiệu quả chỉ đạo của Trung ương về sắp xếp, đổi mới, cổ phần hóa; đến nay chỉ còn 03 Công ty TNHH một thành viên 100% nhà nước (Công ty TNHH Một thành viên Xổ số kiến thiết tỉnh Lào Cai; Công ty TNHH Một thành viên Lâm nghiệp Văn Bàn; Công ty TNHH Một thành viên Lâm nghiệp Bảo Yên) và 02 Công ty cổ phần nhà nước nắm giữ trên 50% (Công ty Cổ phần Cấp nước Lào Cai, nắm giữ 92,09% tổng số cổ phẩn; Công ty Cổ phần Môi trường Đô thị Lào Cai, nắm giữ 51% tổng số cổ phần). Đa số các công ty đều có trách nhiệm bảo toàn và phát triển vốn nhà nước đã đầu tư tại doanh nghiệp, chấp hành các quy định pháp luật về đề đầu tư, quản lý và sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp, quy định về chính sách thuế và các chính sách pháp luật khác của nhà nước. Tuy nhiên, do ảnh hưởng suy thoái kinh tế, tình hình dịch bệnh Covid-19 nên các doanh nghiệp trong lĩnh vực nông lâm nghiêp gặp khó khăn trong tiêu thụ sản phẩm sản xuất.... Đến hết năm 2020; tổng vốn chủ sở hữu của UBND tỉnh tại các doanh nghiệp là 354.458,9 triệu đồng (Công ty TNHH Một thành viên nhà nước là 132.305,7 triệu đồng; công ty Cổ phần nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ là 222.153,2 triệu đồng); tổng doanh thu đạt 374.218,6 triệu đồng; lợi nhuận sau thuế đạt 22.865,4 triệu đồng; nộp ngân sách 47.102,8 triệu đồng.

Hết năm 2020, có 6.115 doanh nghiệp được cấp giấy chứng nhận, trong đó 5.381 doanh nghiệp đăng ký với tổng vốn đăng ký 76.229,6 tỷ đồng, 734 đơn vị trực thuộc chứng nhận đăng ký hoạt động. Tổng số doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn tỉnh ước đạt 3.456 doanh nghiệp, chiếm 56,5% trên tổng số doanh nghiệp đăng ký; có 591 doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất nhập khẩu (319 doanh nghiệp hoạt động XNK đăng ký tại Lào Cai). Các doanh nghiệp sử dụng 69.183 lao động; Kết quả thu nộp ngân sách nhà nước năm 2020 đạt 3.945 tỷ đồng (Năm 2020, thuế nội địa là 2.493 tỷ đồng; thuế xuất nhiệp khẩu là 1.452 tỷ đồng).

Lào Cai có 420 hợp tác xã, trong đó có 294 hợp tác xã đang hoạt động, 26 hợp tác xã ngừng hoạt động. Tổng số thành viên hợp tác xã là 8.400 người. Tổng số lao động trong hợp tác xã là 8.966 người. Năm 2020, doanh thu bình quân của hợp tác xã đạt 773 triệu đồng/năm; lãi bình quân hợp tác xã đạt 93 triệu đồng/năm; thu nhập bình quân đầu người lao động đạt 37,2 triệu đồng/năm. Đóng góp của khu vực hợp tác xã vào tổng sản phẩm của địa phương và nền kinh tế ước đạt 0,13% GRDP. Toàn tỉnh có 7.177 Tổ hợp tác, với 152.575 người tham gia (trung bình 17 thành viên/tổ); doanh thu bình quân đạt khoảng 198 triệu đồng/năm/tổ; lợi nhuận bình quân đạt khoảng 27 triệu đồng/năm/tổ. Các tổ hợp tác đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế hộ, chuyển dịch cơ cấu kinh tế trên địa bàn, tận dụng được nguồn lực đất đai, nguyên liệu, vốn, lao động, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho các thành viên cùng thoát khỏi đói nghèo và vươn lên đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu kinh tế, xã hội tăng cường tinh thần tương thân, tương ái, vì cộng đồng.

Đến nay, tỉnh có 23 dự án FDI bao gồm 11 dự án FDI Trung Quốc; 03 dự án FDI Singapore; 03 dự án FDI Hàn Quốc; 03 dự án FDI của các cá nhân, tổ chức đến từ Đan Mạch, Na Uy, Anh, Mỹ; 01 dự án FDI Nhật Bản; 02 dự án FDI Thái Lan; còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký đạt 571,45 triệu USD; chủ yếu tập trung trên các lĩnh vực công nghiệp khai thác, chế biến, du lịch - dịch vụ, nông nghiệp. Lĩnh vực công nghiệp 09 dự án, tổng số vốn 453,29 triệu USD; Lĩnh vực du lịch – dịch vụ có 09 dự án, tổng vốn 112,18 triệu USD; Lĩnh vực nông nghiệp có 05 dự án với tổng số vốn 5,96 triệu USD; tập trung chủ yếu tại địa phương có nhiều lợi thế phát triển công nghiệp, du lịch. Các dự án đầu tư FDI đa số có quy mô nhỏ, vốn đầu tư trung bình 20,4 triệu USD/Dự án. Hết năm 2020, giải ngân nguồn vốn FDI trên địa bàn tỉnh ước đạt 525 triệu USD bằng 92% tổng vốn đầu tư đăng ký. Có 15 dự án đã hoàn thành giải ngân, hoạt động ổn định; 04 dự án đã hoàn thành giải ngân, hoạt động kinh doanh cầm chừng, hiệu quả thấp; 03 dự án đang tiến hành giải ngân; giải quyết việc làm cho khoảng 3.500 lao động. Giai đoạn 1991-2020, tổng doanh thu từ các doanh nghiệp FDI trên địa bàn tỉnh ước đạt 29.783 tỷ đồng, thu nộp NSNN 4.118 tỷ đồng. Kim ngạch xuất nhập khẩu ước đạt 193,2 triệu USD, tổng kim ngạch xuất khẩu ước đạt 39,2 triệu USD, tổng thu thuế, phí liên quan đến hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu của các doanh nghiệp FDI ước đạt 790,3 tỷ đồng.

  Tuy nhiên, quy mô doanh nghiệp của tỉnh còn nhỏ, năng lực tài chính và sức cạnh tranh thấp, hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh chưa caochủ yếu tập trung vào các lĩnh vực xây dựng và thương mại, chưa có nhiều doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực sản xuất, chế biến, chế tạo, tạo việc làm cho người lao động. Kinh tế hợp tác xã phát triển chưa mạnh, phong trào khởi nghiệp còn yếu; Công tác thu hút các doanh nghiệp FDI còn khó khăn...

  Để tiếp tục thúc đẩy phát triển các thành phần kinh tế, loại hình doanh nghiệp, bảo đảm doanh nghiệp hoạt động theo cơ chế thị trường, bình đẳng và cạnh tranh lành mạnh theo quy định của pháp luật, thời gian tới, tỉnh sẽ tạo điều kiện thuận lợi về cơ chế chính sách; có bước đổi mới trong cải cách thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động đầu tư, kinh doanh, đất đai, loại bỏ những khâu bất hợp lý, phiền hà; công khai, minh bạch về thủ tục hành chính và dịch vụ công; tạo bình đẳng trong tiếp cận các yếu tố đầu vào; ngăn chặn, xử lý nghiêm tình nhũng nhiễu, tiêu cực... khuyến khích, tạo điều kiện phát triển đội ngũ doanh nhân; triển khai đúng kế hoạch cổ phần hóa, thoái vốn đầu tư của Nhà nước đối với các doanh nghiệp Nhà nước do tỉnh quản lý; đẩy mạnh phát triển kinh tế hợp tác xã, kinh tế tập thể và tổ chức thực hiện các chính sách hỗ trợ hợp tác xã tiếp cận nguồn vốn, đào tạo nhân lực, ứng dụng công nghệ, tham gia thị trường...