“Cẩm nang” về công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực

Thời gian qua, nhất là từ khi thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (PCTNTC) trực thuộc Bộ Chính trị (năm 2013), do đồng chí Tổng Bí thư làm Trưởng Ban Chỉ đạo, công tác PCTNTC có bước tiến mạnh, đột phá, đạt nhiều kết quả rất quan trọng, toàn diện, rõ rệt; góp phần xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, giữ vững ổn định chính trị, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và Nhân dân, nâng cao vị thế, uy tín của nước ta trên trường quốc tế. Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chỉ đạo đã nhiều lần tổ chức sơ kết, tổng kết công tác PCTNTC để đánh giá toàn diện kết quả đạt được, hạn chế, nguyên nhân; đúc rút nhiều bài học kinh nghiệm quý mang tầm lý luận trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện cuộc đấu tranh PCTNTC ở Việt Nam.

Thực tiễn phong phú, sinh động 10 năm qua trong công tác PCTNTC cần được đánh giá, tổng hợp, hệ thống hóa nhằm phát huy mặt mạnh, khắc phục hạn chế, giúp định hướng, đề ra giải pháp nâng cao hiệu quả công tác PCTNTC cho những năm tiếp theo.

Với quyết tâm cao, sự sâu sát, quyết liệt, cụ thể, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chỉ đạo nhiều cách làm hay, sáng tạo, khoa học, bài bản, chắc chắn; nhiều quan điểm, tư tưởng, phương châm chỉ đạo, nguyên tắc hành động đã được khẳng định, phát huy hiệu quả trên thực tế và đã được cụ thể hóa, thể chế hóa thành các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Vì vậy, những quan điểm, tư tưởng chỉ đạo của Tổng Bí thư rất cần thiết được tập hợp, hệ thống hóa lại để giúp các cấp ủy, tổ chức đảng, các ngành, các cấp, các địa phương và cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức nắm vững, quán triệt sâu sắc và triển khai có hiệu quả nhiệm vụ đấu tranh PCTNTC trong thời gian tới.

Cuốn sách “Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh” của Tổng Bí thư là “cẩm nang” về công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực ở Việt Nam. Nội dung cuốn sách có giá trị sâu sắc cả về lý luận và thực tiễn, được thể hiện ở 6 điểm nổi bật, đó là:

Thứ nhất: Góp phần làm sáng rõ quá trình phát triển nhận thức, tư duy lý luận của Đảng ta về công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực, nhất là những quan điểm, tư tưởng chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư đã trở thành “kim chỉ nam” cho hành động của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân;

Thứ hai: Cuốn sách đã truyền tải thông điệp mạnh mẽ của Đảng, Nhà nước, của đồng chí Tổng Bí thư trong cuộc chiến không khoan nhượng với tham nhũng, tiêu cực với tinh thần kiên quyết, kiên trì, không nghỉ, không ngừng, không có vùng cấm, không có ngoại lệ;

Thứ ba: Đúc rút 7 bài học kinh nghiệm quý về đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực;

Thứ tư: Xác định 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp để đẩy mạnh công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực thời gian tới;

Thứ năm: Sự nhất quán giữa nói và làm; kiên trì đấu tranh không ngừng nghỉ; hành động quyết liệt của đồng chí Tổng Bí thư để xây dựng Đảng, Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh;

Thứ sáu: Sự tin tưởng, ủng hộ, đánh giá cao của các tầng lớp nhân dân, bạn bè quốc tế là nhân tố quan trọng để công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trở thành “phong trào, xu thế không thể đảo ngược”.

Tiếp tục thực hiện hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực

Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị đã tích cực tổ chức triển khai thực hiện công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí và đạt được một số kết quả. Cụ thể, đã tổ chức giải báo chí phòng, chống tham nhũng; hình thành văn hóa tiết kiệm, không tham nhũng, lãng phí trong cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân; công tác kiểm tra, giám sát trong đảng, công tác thanh tra, điều tra, truy tố xét xử được chú trọng, tăng cường; một số vụ việc, vụ án tham nhũng, tiêu cực được xem xét, giải quyết kịp thời, đảm bảo theo quy định. Tỉnh ủy đã lãnh đạo triển khai thực hiện nghiêm túc các quy định về công khai, minh bạch trong một số lĩnh vực nhạy cảm, có nguy cơ tham nhũng cao như: đầu tư công, quản lý đất đai, xây dựng, thực hiện chính sách xã hội; thực hiện tốt việc chuyển đổi vị trí công tác của công chức, viên chức để phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực.

Tỉnh ủy đã chú trọng lãnh đạo thực hiện việc kê khai, công khai minh bạch tài sản, thu nhập hằng năm đối với các đối tượng phải kê khai theo quy định; tiếp tục chỉ đạo thực hiện quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ chủ chốt các cấp thuộc Đảng bộ tỉnh, cấp ủy địa phương; xử lý nghiêm trách nhiệm người đứng đầu khi để xảy ra tham nhũng, tiêu cực trong cơ quan, đơn vị do mình quản lý, phụ trách.

Thực hiện chủ trương của Trung ương, ngày 23/6/2022, Tỉnh ủy Lào Cai ban hành Quyết định 446-QĐ/TU về việc thành lập Ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng tiêu cực tỉnh Lào Cai gồm 15 đồng chí, do Bí thư Tỉnh ủy làm Trưởng Ban chỉ đạo. Sau 1 năm đi vào hoạt động, Ban Chỉ đạo tỉnh đã chỉ đạo rà soát, phát hiện mới 5 vụ việc có dấu hiệu hình sự về tham nhũng; qua xác minh, điều tra đã chuyển khởi tố 2 vụ với 6 bị can, đưa tổng số vụ án, vụ việc về tham nhũng trên địa bàn tỉnh được phát hiện và theo dõi, chỉ đạo là 11 vụ, trong đó Ban Chỉ đạo tỉnh theo dõi, chỉ đạo xử lý 3 vụ án tham nhũng, tiêu cực theo đúng chủ trương, yêu cầu của Trung ương.

Với những kết quả đã đạt được, cùng với nhận thức ngày càng sâu sắc về công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đề nghị các cấp ủy đảng, cán bộ, đảng viên quan tâm thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Thứ nhất: Các cấp ủy, tổ chức đảng, địa phương, cơ quan, đơn vị triển khai nghiêm túc, thường xuyên, sâu rộng các đợt sinh hoạt chính trị, tư tưởng về nội dung cuốn sách của Tổng Bí thư. Hình thức tổ chức phải phong phú, đa dạng, sáng tạo, hiệu quả, tiết kiệm, gắn với các hoạt động triển khai các sự kiện chính trị của đất nước, của tỉnh và của các địa phương, cơ quan, đơn vị để làm cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân trong tỉnh nhận thức sâu sắc về nội dung, giá trị cốt lõi của tác phẩm

Thứ hai: Mỗi cán bộ đảng viên tự đọc, nghiên cứu kỹ nội dung, giá trị cuốn sách của Tổng Bí thư; nâng cao nhận thức, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước, địa phương, cơ quan, đơn vị ngày càng trong sạch, vững mạnh và phải được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt.

Thứ ba: Phải thực sự gương mẫu đi đầu trong thực hiện chủ trương, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; nêu cao vai trò, trách nhiệm đấu tranh tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt Đảng.

Thứ tư: Kịp thời phát hiện, phản ánh đến cấp có thẩm quyền những hành vi tham nhũng, tiêu cực; bao che, cố tình ngăn cản việc chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, hoặc lợi dụng việc tố cáo tham nhũng để vu khống, làm hại người khác, gây mất đoàn kết nội bộ.

Thứ năm: Tích cực tham gia, đóng góp sáng kiến, kinh nghiệm, trí tuệ để tỉnh xây dựng cơ chế bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đột phá vì lợi ích chung.

Kết luận 14 “cởi trói” cho sự sáng tạo, bứt phá

Ngày 22/9/2021, Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận 14-KL/TW về chủ trương khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo vì lợi ích chung. Kết luận được ban hành đúng thời điểm, là việc làm cần kíp, xuất phát từ đòi hỏi thực tiễn và được ví như câu chuyện “cởi trói” cho sự sáng tạo, bứt phá của cán bộ vì lợi ích chung. Kết luận có nội dung sâu sắc, thời sự, thiết thực, nhận được sự đồng thuận cao và sự quan tâm của toàn xã hội.

Theo nội dung của Kết luận 14, Bộ Chính trị yêu cầu thực hiện một số nội dung cơ bản như sau:

Thứ nhất: Nâng cao nhận thức, tăng cường trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, nhất là người đứng đầu, tạo sự thống nhất cao trong toàn Đảng và đồng thuận trong xã hội về chủ trương khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung

Thứ hai: Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, khuyến khích cán bộ có tư duy sáng tạo, cách làm đột phá, tháo gỡ, giải quyết những điểm nghẽn, nút thắt trong cơ chế, chính sách, tập trung vào những vấn đề chưa được quy định hoặc đã có quy định nhưng không phù hợp nhằm mang lại giá trị, hiệu quả thiết thực, tạo chuyển biến, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung.

Thứ ba: Đề xuất đổi mới, sáng tạo của cán bộ phải báo cáo với người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, cơ quan, đơn vị nơi công tác; được cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định cho thực hiện hoặc thực hiện thí điểm, bảo đảm không trái với Hiến pháp và Điều lệ Đảng.

Thứ tư: Người đứng đầu, tập thể lãnh đạo cơ quan hỗ trợ nguồn lực, tạo điều kiện thuận lợi để cán bộ triển khai thực hiện.

Thứ năm: Phát hiện sớm và kịp thời uốn nắn, chấn chỉnh sai sót, vi phạm. Khi cán bộ thực hiện thí điểm mà kết quả không đạt hoặc chỉ đạt được một phần mục tiêu đề ra hoặc gặp rủi ro, xảy ra thiệt hại thì phải kịp thời xác định rõ nguyên nhân khách quan, chủ quan, đánh giá công tâm; nếu đúng chủ trương, động cơ trong sáng, vì lợi ích chung thì được xem xét miễn hoặc giảm nhẹ trách nhiệm.

Thứ sáu: Xử lý nghiêm việc lợi dụng chủ trương khuyến khích và bảo vệ cán bộ để thực hiện hành vi vụ lợi, tham nhũng, tiêu cực, vi phạm kỷ luật của Đảng và pháp luật của Nhà nước.

Để cụ thể hóa chủ trương của Đảng, trong Kế hoạch hoạt động năm 2023 của Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ yêu cầu Bộ Nội vụ xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định về khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung.

Đối với tỉnh Lào Cai, qua hơn 30 năm tái lập trên cơ sở xác định đúng đắn chiến lược phát triển, lộ trình và bước đi phù hợp, cùng với sự nỗ lực, tinh thần đoàn kết, quyết tâm, sáng tạo, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận của cộng đồng các doanh nghiệp và Nhân dân, Lào Cai đã đạt được thành tựu to lớn, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực. Đảng bộ, chính quyền tỉnh thường xuyên đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, khuyến khích cán bộ có tư duy, sáng tạo, cách làm đột phá nhằm tháo gỡ điểm nghẽn, nút thắt trong cơ chế, chính sách.

Từ xưa, cha ông ta đã có câu “Gái có công, chồng không phụ”. Tinh thần trong sáng, không vụ lợi là “tấm khiên” để bảo vệ cán bộ trước những rủi ro, nếu việc thí điểm cái mới, cái sáng tạo vì lợi ích chung không đạt hiệu quả như mong muốn. Các cơ quan tư pháp, bảo vệ pháp luật, trong quá trình thực thi công vụ liên quan đến cán bộ phải thực hiện nghiêm túc quy định, nhất là chế độ báo cáo cấp ủy, cấp trên để đảm bảo đúng quy định của pháp luật, khách quan, công bằng, xem xét, đánh giá đầy đủ, đúng “công” và “tội”. Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã thường xuyên chỉ đạo làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên; kiên quyết bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, năng động, sáng tạo, đột phá trong thực thi nhiệm vụ và có động cơ trong sáng, vì lợi ích chung; đồng thời kiên quyết xử lý, luân chuyển, điều động, nhất là cán bộ quản lý nếu thực hiện nhiệm vụ không tốt, đùn đẩy việc khó, sợ trách nhiệm, co cụm, thiếu tích cực đối với công việc thuộc chức trách, nhiệm vụ của mình.

Lào Cai đang bước vào giai đoạn phát triển mới, với tinh thần đoàn kết một lòng, thống nhất ý chí, tinh thần trách nhiệm và sự tự tin, tự trọng, nỗ lực vượt khó khăn, thử thách, nhất là vượt qua chính mình, khuyến khích cán bộ “6 dám” vì lợi ích chung (dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới, sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách và quyết liệt trong hành động vì lợi ích chung) góp sức xây dựng tỉnh Lào Cai giàu mạnh.

(*) đầu đề do Báo Lào Cai đặt.